สรุปเนื้อหาเป็นภาษาไทยในหัวข้อ Food Spirit จากงานเสวนา “Reconnect to Mother Earth: Human and Non-human Interaction In Antimicrobial Resistance Crisis and Broken Food Systems

สรุปเนื้อหาเป็นภาษาไทยในหัวข้อ Food Spirit โดยคุณวัลลภา แวน วิลเลียนส์วาร์ด

จากงานเสวนา “Reconnect to Mother Earth: Human and Non-human Interaction In Antimicrobial Resistance Crisis and Broken Food Systems (ปฏิสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์และอมนุษย์อื่น ในวิกฤตเชื้อดื้อยาและระบบอาหารที่ล้มเหลว)” ณ.ห้องประชุม Jacques Amyot อาคารวิศิษฐ์ ประจวบเหมาะ สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่จัดขึ้นในวันนี้

ประเด็นที่ 1. จุดยืน

เรานิยามตัวเองในฐานะผู้สร้างสรรค์นวัตกรรมทางสังคม ผู้คิดวิธีแก้ปัญหาทางสังคมตลอดจนสิ่งแวดล้อมด้วยวิธีการใหม่และสร้างสรรค์ คือกลุ่มคนที่สร้างความแตกต่าง มีจิตเป็นธุระ พร้อมที่จะค้นหาวิธีการใหม่ๆ ที่ยั่งยืนเพื่อรับมือกับความท้าทายในปัจจุบัน

ประเด็นที่ 2. การส่งเสริมสุขภาพ

ตามหลักการของ Ottawa Charter สุขภาพสี่มิติได้แก่ ร่างกาย จิตใจ สังคม และจิตวิญญาณ ตามทฤษฎี Salutogenesis เสนอมุมมองว่า การจะได้มาซึ่งสุขภาพทีแข็งแรงสมบูรณ์นั้น ไม่ใช่การเพ่งไปที่การกังวลถึงสาเหตุของการเจ็บป่วย แต่เป็นการมุ่งเน้นไปที่ปัจจัยต่างๆ ที่ส่งเสริมสุขภาพที่ดียิ่งขึ้น อันได้แก่การดูแลรักษาร่างกายให้แข็งแรง เพื่อให้สามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้ดี เยียวยาตัวเองได้ โดยสิ่งเหล่านี้ล้วนเกิดจาากการกินอาหารสุขภาวะ

ประเด็นที่ 3.ระบบอาหารที่พังทลาย

ระบบอาหารในยุคปัจจุบันเป็นระบบอาหารที่พังทลาย ขาดความเชื่อมโยงจากผู้ผลิตสู่ผู้บริโภค ปนเปื้อน เอาเปรียบซึ่งกันและกันจากกลุ่มทุนใหญ่ อาจดูภายนอกมีราคาถูก แต่ซ่อนไว้ด้วยค่าใช้จ่ายแฝงมหาศาล ได้แก่ยาฆ่าแมลง ยาเร่งโต สารปนเปื้อน และการแปรรูปขั้นสูงจนอาหารไร้ซึ่งพลังชีวิต ซึ่งล้วนก่อให้เกิดโรค NCDs หรือ โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ทั้งนี้ยังลามไปถึงการเพาะปลูกแบบทำสงครามกับพื้นแผ่นดิน การฉีดพ่นยาฆ่าแมลงและยากำจัดวัชพืช ซึ่งก่อให้เกิดการปนเปื้อนในผืนดินและแหล่งน้ำ แล้วย้อนกลับมาทำลายสุขภาพของเราทุกคนแบบผ่อนส่ง

ประเด็นที่ 4. จิตวิญญาณอาหาร (Food Spirit)

อาหารประกอบด้วยส่วนที่เป็นสสารและพลังงาน การที่ชีวิตหนึ่งจะก่อเกิดขึ้นมาได้ ต้องมีทั้งสสารได้แก่ ดินน้ำลมไฟ และ พลังงานหรือก็คือจิตวิญญาณ มาประกอบกัน พลังชีวิตของอาหารและพลังธรรมชาติที่มาจากระบบนิเวศ ส่งผลดีต่อสุขภาพ และมีบทบาทสำคัญในการเยียวยาตัวเอง เราทุกคนล้วนเป็นส่วนหนึ่งของโครงข่ายของธรรมชาติ โครงข่ายแห่งชีวิตและจิตวิญญาณ พืชผลเปรียบได้กับบุตรีของดวงอาทิตย์และมารดาแห่งแผ่นดิน การจะมีสุขภาวะที่ดีอย่างแท้จริงนั้น ต้องประกอบด้วยร่างกายที่แข็งแรงและจิตวิญญาณที่สมบูรณ์ด้วย ซึ่งก็คือนิยามของ จิตวิญญาณอาหาร(Food Spirit) นั่นเอง

ประเด็นที่ 5. การฟื้นฟูระบบอาหารที่พังทลาย

การจะฟื้นฟูระบบอาหารที่พังทลายในปัจจุบันได้นั้น ขอเสนอแนวคิด “จักวาลในชามข้าว” คือการมองให้เห็นบางสิ่งที่ยิ่งใหญ่ภายในสิ่งเล็กๆ เช่นข้าวในจานตรงหน้า และมองเห็นโครงสร้างเล็กๆ ที่แฝงอยู่ภายในบางสิ่งที่มีขนาดใหญ่ ซึ่งแนวคิดนี้ประกอบด้วย 1. Self(Food Life Skills) ได้แก่การกินอย่างมีสติ 2. Society(Relationship) คือการที่ผู้ผลิตเชื่อมโยงกับผู้บริโภค เช่นการกินแบบรู้ที่มาของอาหารในจาน 3. Nature(Gratitude) ความรู้สึกขอบคุณต่อแหล่งกำเนิดอันเปรียบได้กับมารดา ที่ส่งมอบพลังชีวิตมาให้กับอาหาร แม่พระธรณี แม่คงคา แม่โพสพ เป็นต้น

โครงการ Food Spirit ของเรากำลังฟอร์มทีมคนรุ่นใหม่ ในชื่อ Food Spirit Modules และ Food Spirit Labs ทั้งหมดนี้คือการเชื่อมโยงเรื่องราวทั้งหมดสู่ความเป็น Food Spirit นั่นเอง