รวมไฮไลท์สำคัญของเวที Food As A Commons วันที่ 10 พฤษภาคม 2568 ที่โครงการ Food Spirit ร่วมกับศูนย์ศึกษาเศรษฐศาสตร์การเมือง และสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยจัดขึ้นที่ CU Social Innovation Hub คือการพูดคุยผ่านช่องทางออนไลน์กับ David Bollier นักคิดนักเขียนเพื่อการดูแลร่วมเจ้าของผลงานล่าสุด “Think like a Commoner” ประเด็นสำคัญที่เขามุ่งเน้นในการพูดคุยคือ
การดูแลร่วมไม่ใช่เพียงการแบ่งใช้ทรัพย์สินร่วม แต่คือ “ระบบสังคมที่มีชีวิต” — พื้นที่ความสัมพันธ์ที่ผู้คนสามารถกำหนดกติกา ดูแลกันและกัน และร่วมสร้างอนาคตไปด้วยกัน
David ได้ยกตัวอย่างโครงการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในโลกและในประเทศไทย เช่น โครงการบ้านมั่นคง ซึ่งไม่ใช่แค่การสร้างที่อยู่อาศัย แต่คือการสร้าง “เรื่องใหม่” ที่ผู้คนร่วมกันเป็นเจ้าของ ดูแล และพัฒนาพื้นที่ โดยมีความสัมพันธ์แบบแนวระนาบ เป็นหุ้นส่วนกันระหว่างภาคประชาชนกับภาครัฐ โดยเขาเสนอ หลักการ 6 ข้อ ของ “จักรวาลการดูแลร่วม” ที่จะช่วยเปลี่ยนแปลงโครงสร้างสังคมให้มีชีวิต มีความหวัง และยั่งยืน 
ได้แก่
1. Trans-local Federation of Subcommons
สร้างเครือข่ายการดูแลร่วมระหว่างพื้นที่ท้องถิ่น ไม่ทำงานแบบโดดเดี่ยว แต่ร้อยรัดพลังร่วมกันในระดับที่ใหญ่ขึ้น
2. Public–Commons Partnerships
สร้างหุ้นส่วนระหว่างการดูแลร่วมกับภาครัฐ เช่น ที่ดินสาธารณะที่ชุมชนดูแลร่วมกัน โดยชุมชนมีบทบาทนำ
3. Legal Hacks – “ฉกกลับมา”
นำกฎหมายที่มีอยู่กลับมาใช้เพื่อรับรองสิทธิของชุมชนและธรรมชาติ เช่น “สิทธิของผืนดิน” หรือสิทธิของแม่น้ำ ภูเขา ฯลฯ
4. Relationalize Finance
ออกแบบการเงินที่ตั้งอยู่บนความสัมพันธ์ ไม่ใช่แค่ผลตอบแทนการลงทุน แต่เป็น “การลงขันเพื่อชีวิต” เช่น การเงินชุมชนที่หมุนเวียนและมีรากฐานจากความไว้วางใจ
5. New Social Institutions
สร้างกติกาใหม่ร่วมกันในชุมชน เช่น ระบบดูแลเด็ก ระบบอาหาร ที่ทุกคนมีส่วนร่วมและรับผิดชอบร่วมกัน
6. Bioregion-based Economies & Institutions
สร้างเศรษฐกิจที่ยึดโยงกับธรรมชาติ — ไม่แยกมนุษย์ออกจากดิน น้ำ อากาศ แต่มองว่าทุกอย่างเชื่อมโยงและพึ่งพากัน
ทั้งหมดนี้ เป็นทั้งหลักการและโครงสร้างพื้นฐานของ “การดูแลร่วม” ที่ไม่ใช่แนวคิดลอยๆ แต่กำลังเกิดขึ้นจริงในหลายพื้นที่ทั่วโลก — รวมถึงในสังคมไทย ที่เริ่มมีเรื่องราวของการฟื้นพลังท้องถิ่น ผู้คน และความสัมพันธ์กลับคืนมา 
อนาคตของเราจึงอาจไม่ได้เริ่มจากสิ่งใหญ่โต แต่เริ่มจากเรื่องเล็กๆ ที่คนในแต่ละพื้นที่ช่วยกันดูแล และเมื่อร้อยเรียงเข้าด้วยกัน — เราจะเห็นภาพใหม่ของโลกที่มีชีวิต 
ร่วมติดตามการพูดคุยฉบับเต็มร่วมกับ David Bollier รวมทั้งวงเสวนาอื่น ๆ ในเวที Food Spirit Network Forum : ดูแลร่วมเพื่ออาหารและชุมชน ได้ผ่านเพจ food Spirit และช่องทาง Youtube : Food Spirit เร็วๆ นี้
